طرز کار دستگاه بچینگ بتن ساز
طرز کار دستگاه بچینگ بتن‌ساز
دستگاه بچینگ بتن‌ساز مجموعه‌ای مکانیزه است که وظیفه دارد مواد تشکیل‌دهنده بتن شامل سیمان، آب، شن، ماسه و افزودنی‌ها را با نسبت‌های دقیق اندازه‌گیری و مخلوط کند تا بتن یکنواخت و استاندارد حاصل شود. عملکرد آن ترکیبی از فرآیندهای توزین، تغذیه، اختلاط و تخلیه است و همه مراحل تحت کنترل اپراتور یا سیستم PLC انجام می‌گیرند.
۱. آماده‌سازی اولیه و تغذیه مواد
پیش از شروع کار، مصالح به‌صورت جداگانه در قیف‌های ذخیره ریخته می‌شوند:
- سیلو سیمان: سیمان خشک در این مخزن ذخیره است و از طریق اسکرو (مارپیچ) به میکسر منتقل می‌شود.
- بِن مصالح (Aggregate Bins): شامل شن و ماسه، که توسط درب پنوماتیک یا نوار نقاله وزن‌کشی می‌شوند.
- تانک آب و افزودنی‌ها: آب از منبع مخصوص با پمپ انتقال یافته و افزودنی‌های شیمیایی از مخزن مخصوص تزریق می‌شوند.
در این مرحله سنسورهای لودسل وزن دقیق هر ماده را ثبت می‌کنند تا نسبت‌ها مطابق طرح اختلاط باشند.
۲. مرحله توزین (Weighing Stage)
تمام مواد مطابق فرمول از پیش تعیین‌شده با دقت بالا اندازه‌گیری می‌شوند:
- سیستم لودسل زیر هریک از قیف‌ها وزن دقیق را کنترل می‌کند.
- کنترل PLC دستور قطع جریان را پس از رسیدن به مقدار تنظیم‌شده صادر می‌کند.
- داده‌های توزین در نرم‌افزار بچینگ برای بررسی ثبت می‌شود.
این کنترل دقیق به تولید بتن با کیفیت ثابت و قابل تکرار کمک می‌کند.
۳. مرحله انتقال (Feeding Process)
پس از اندازه‌گیری، مصالح به ترتیب زیر وارد میکسر می‌شوند:
- انتقال شن و ماسه از نوار نقاله یا درب تخلیه قیف‌ها
- تزریق سیمان از اسکرو
- ورود آب و افزودنی‌های مایع از طریق پمپ و خطوط دقیق دُزینگ
همه مراحل به‌صورت زمان‌بندی‌شده انجام می‌شود تا ترتیب افزودن مواد موجب اختلاط بهتر شود.
۴. مرحله اختلاط (Mixing)
درون میکسر (که می‌تواند پَن، تویین‌شفت یا درام دوار باشد) مواد با سرعت بالا ترکیب می‌شوند:
- تیغه‌های همزن فولادی با چرخش یکنواخت، بتن را به حالت خمیری درمی‌آورند.
- زمان اختلاط بسته به نوع بتن بین ۳۰ تا ۹۰ ثانیه متغیر است.
- سیستم کنترل، گشتاور و چرخش میکسر را مانیتور کرده و در صورت نیاز تنظیم می‌کند.
در بچینگ‌های بزرگ‌تر، میکسرهای تویین‌شفت برای اختلاط سریع و یکنواخت بتن‌های مقاوم‌تر (HPC) استفاده می‌شود.
۵. مرحله تخلیه (Discharging Stage)
پس از پایان اختلاط، دریچه خروجی میکسر باز می‌شود:
- بتن آماده به باکت انتقال یا تراک میکسر تخلیه می‌گردد.
- سیستم کنترل بطور خودکار دریچه را در زمان مناسب می‌گشاید تا حجم خالی‌شده دقیق باشد.
- سطح میکسر پس از هر سیکل با آب شست‌وشو داده می‌شود تا از باقی‌ماندن مواد جلوگیری شود.
۶. کنترل و اتوماسیون
تمام مراحل توسط پنل کنترل مرکزی یا PLC هدایت و نظارت می‌شود:
- PLC مقادیر توزین، زمان اختلاط، وضعیت موتور و پمپ‌ها را ثبت می‌کند.
- اپراتور تنها با انتخاب طرح اختلاط مورد نظر، چرخه کامل را آغاز می‌نماید.
- سیستم قابلیت ذخیره چندین ترکیب مختلف بتن (مثلاً برای بتن سازه‌ای، کف‌سازی، یا پیش‌ساخته) را دارد.
۷. ایمنی و نگهداری
برای کار ایمن و پایدار باید موارد زیر رعایت شود:
- تمیزکاری روزانه میکسر و مسیرهای انتقال مصالح
- بررسی سیستم لودسل برای جلوگیری از خطای وزن‌کشی
- چک سطح روغن موتور و فشار هوای سیستم پنوماتیک
- کنترل وضعیت دریچه‌ها، نوار نقاله و پمپ‌ها از نظر فرسایش
نتیجه نهایی
عملکرد هماهنگ اجزای بچینگ بتن‌ساز باعث تولید بتن با ویژگی‌های مکانیکی پایدار، سرعت بالا و خطای بسیار کم می‌شود. دستگاه در واقع کارخانه کوچک تولید بتن است که با دقت دیجیتالی، نسبت مواد، زمان اختلاط و حجم تخلیه را دقیقاً مطابق استانداردهای ASTM و EN اجرا می‌کند.
نظری برای این وجود ندارد.